Przepisy określają wymagania wobec przyszłych kierowców, sprawdzając ich sprawność fizyczną i psychiczną. Sprawność fizyczna sprawdzana jest u wszystkich kierowców już na etapie ubiegania się o prawo jazdy, a kiedy konieczne jest przeprowadzenie badań psychologicznych?

Badania psychologiczne kierowców przeprowadzane są w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdami. Ustawa o kierujących pojazdami określa, że takiemu badaniu podlegają między innymi osoby, które ubiegają się o uzyskanie uprawnień w zakresie prawa jazdy kategorii:
C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D i D+E lub uprawnień do kierowania tramwajem, osoby wykonujące pracę na stanowisku kierowcy, a także kierujący motorowerem, pojazdem silnikowym lub tramwajem.

Dodatkową grupę stanowią kierowcy, którzy kierowali pojazdem w stanie nietrzeźwości, w stanie po spożyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu. Dodatkowo badaniu zostają poddani kierowcy, którzy przekroczyli liczbę 24 punktów karnych otrzymanych za naruszenia przepisów ruchu drogowego oraz osoby, wobec których w wyniku badania lekarskiego została stwierdzona możliwość istnienia poważnych przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdami.

Oddzielną kategorię stanowią osoby, które kierują w ramach obowiązków służbowych samochodem prywatnym lub służbowym. Wykonywanie tej pracy nie jest uzależnione od przeprowadzenia badań psychologicznych, chyba że w przepisach wewnętrznych firma uzależniła wykonywanie takich obowiązków od konieczności poddania się temu badaniu przez pracownika.

Istnieje również możliwość, że zakres badań profilaktycznych zostanie rozszerzony o badania psychologiczne przez lekarza medycyny pracy.